Bad kids get coal (december 2022)
De feestdagen staan weer voor de deur, de zonnecellen leveren maar een fractie op van wat ze in de zomer deden, en de windparken wisselen tussen zeer weinig of juist heel veel produceren. In mijn jeugd was de sinterklaas- en kersttijd ook een tijd van oordelen: was je lief geweest, dan kreeg je lekkers, maar wie stout was kreeg de roe, ging in de zak mee naar Spanje, of kreeg een zakje zout in de schoen.
En of dat goed of fout is, dat verandert in de tijd. Ons woord zout (sel, sale) komt uit het Latijn, en de legionairs lieten zich in zout uitbetalen: dat was een waardevast goed: ze kregen (letterlijk!) salaris. In de Amerikaanse kersttraditie is net zo’n oordeel aanwezig: was je stout, dan kreeg je geen cadeau, maar een zakje kolen.
En met de huidige energiemarkt in gedachten, denk ik: “is dat een slechte deal?” Er zijn landen die nu veel betalen voor stroom gemaakt uit kolen. Een paar jaar geleden circuleerde ineens een afbeelding op internet, waarvan ik nooit het origineel of de maker heb kunnen achterhalen. ‘Bad kids’ krijgen kolen. Maar ‘good kids’ krijgen uranium, waar je (per kilo) miljoenen malen meer energie uit haalt. En dat is heel handig in een jaargetijde waar wij meer energie nodig hebben voor de knusse warmte in ons huis, voor de feestelijke lichtjes en het uitgebreide eten koken.
Inmiddels circuleert er een dergelijke afbeelding waar de ‘good kids’ zonnepanelen krijgen. Dat lijkt mij in Australië een uitkomst, daar staan de mensen op zonovergoten stranden met kerstmannenmuts op te barbecueën, en
zijn zonnepanelen in deze tijd van het jaar een uitstekend idee. Maar op ons halfrond doet het wel wat gek aan. Kolen waren eerst de vijand: alle kolencentrales moesten zo snel mogelijk dicht. Ook in Duitsland. Maar nu blijkt kool een bondgenoot in de energiecrisis, en weten ook de ‘good kids’ niet meer waar ze de fossiele brandstoffen vandaan moeten halen. En hoezeer we de invulling die Qatar aan mensenrechten geeft ook veroordelen tijdens de wereldkampioenschappen voetbal, heeft Duitsland een langdurig leveringscontract voor aardgas met hen afgesloten. Begrijp me goed: ik observeer, ik wil niet oordelen. Maar voor mij zijn het wel verwarrende tijden. Wat krijg je als je zoet bent en wat als je stout bent? En wat is ‘goed’ of ‘slecht’ in de huidige energiecrisis?
Geef mij maar een zakje uranium, Sint en Santa! CO2-vrije opwekking en weinig en zeer goed beheersbaar afval. Zo komen we de winter door. Deze ‘donkere dagen’ nodigen uit tot reflectie. Ik ga deze tijd gebruiken om na te denken hoe we met zijn allen het kabinetsstreven naar nieuwe kernenergie het beste kunnen steunen. Ik wens u allen fijne feestdagen!
Lars Roobol
