Energietransitie: Wat is het grote plan? (februari 2022)

We weten waar we naartoe willen: een energiesysteem dat nauwelijks CO2 uitstoot, betaalbaar en betrouwbaar is, ook geopolitiek gezien, en het milieu weinig belast. Waar staan we nu? In 2021 is circa 12,5% van onze energie hernieuwbaar opgewekt: ongeveer 50% zon+wind en 50% biomassa. Wij staan wat dat betreft dus nog maar aan het begin van de Energietransitie. Zeker is dat we in 2050 veel meer elektriciteit zullen gebruiken: auto’s opladen, huizen verwarmen met een warmtepomp, of voor industriële processen. Nu al piept en kraakt ons systeem omdat vraag en aanbod niet in balans zijn. De aardgascrisis is daar een goed voorbeeld van. Ook bestaat er ‘file’ op het elektriciteitsnet: afnemers krijgen niet meer automatisch een aansluiting, en particulieren met zonnepanelen bijvoorbeeld kunnen niet altijd meer hun overtollige stroom verkopen. Omdat wij steeds meer weersafhankelijke stroom in onze mix opnemen, zal vanaf 2025 de betrouwbaarheid van leverantie afnemen, zo meldt TenneT. Duitsland sluit haar kerncentrales en stimuleert extra gebruik van aardgas op middellange termijn, terwijl Nederland juist wil stoppen met aardgas en meer kernenergie wil hebben. En de Europese Commissie wil zowel aardgas als kernenergie stimuleren. Snapt u het nog? Is de rest nu zo slim, of bent u zo dom? Volgens mij hebben we voor de rest van de transitie een integraal ‘deltaplan’ nodig dat beschrijft hoe ons energiesysteem jaar voor jaar verandert en welke strategische reserves wij moeten opbouwen. Met politiek gestelde randvoorwaarden en nadere uitwerking door industrie en wetenschap. Dat plan moet wat mij betreft door een groep onafhankelijke wetenschappers en technici worden beoordeeld op effectiviteit, integrale kosten (inclusief de kosten van de verbouwing van het elektriciteitsnet) en vooral: praktische uitvoerbaarheid. Wij weten dan zeker dat wij niet met politiek wensdenken bezig zijn, maar met bewezen oplossingen, getoetst door mensen die gepokt en gemazeld zijn in hun vak. En het project moet vanzelfsprekend regelmatig beoordeeld en bijgesteld worden: plan, do, check, act. En omdat kernenergie zowel stroom als warmte voor huizen en de industrie kan leveren, verwacht ik dat deze techniek een mooie plek zal innemen binnen onze Energietransitie.

Lars Roobol