Kamerbrief Oprichting Stichting Voorbereiding Pallasreactor (september 2022)

Pallas is de opvolger van de Hoge Flux Reactor (HFR) in Petten. Volgens de planning zou Pallas in 2026 bedrijfsgereed moeten zijn. Pallas is net als HFR een Materiaal Test Reactor (MTR). Hun belangrijkste activiteit is echter de productie van medische radio-isotopen. HFR nadert het einde van zijn levensduur, maar produceert desondanks dagelijks de medische radio-isotopen voor 30 000 patiënten.

De investeringskosten van het Pallas-project bedragen circa € 1,8 miljard en de terugverdientijd is ongeveer 30 jaar.

Met de nieuwe reactor behoudt Nederland zijn strategische positie op de wereldmarkt voor medische radio-isotopen. Daardoor is er geen afhankelijkheid van landen buiten de Europese Unie. De realisatie van het Pallas-programma geeft Nederland invloed op de markt van de radiofarmaca. Daardoor behoudt Nederland zijn toppositie in het nucleair medisch domein, alsook de hoogwaardige werkgelegenheid die daarmee samenhangt.

De regering bereidde een besluit voor over de financiering van het totale Pallas-programma. Naar verwachting komt dat besluit nog in 2023. Minister Kuipers van Volksgezondheid, Welzijn en Sport (VWS) heeft de Pallas-projectleiding opgedragen door te gaan met de voorbereidingen voor de bouw, teneinde onnodige vertraging te voorkomen. Dit betreft het bouwrijp van de vestigingsplaats en het aanleggen van de infrastructuur, zoals toegangswegen, koelwatervoorzieningen en dergelijke. Voor de voorbereidende werkzaamheden zegde de minister met zijn brief van 20 september 2022 een bedrag van € 30 miljoen toe voor het jaar 2022, aangevuld met een jaarlijks bedrag van € 129 miljoen voor de jaren daarna. Daarnaast is er nog de motie van de Kamerleden Grinwis en Erkens van 13 november 2022, waarin zij de regering oproepen om in het voorjaar van 2023 de financiële dekking ten behoeve van de realisatie van Pallas af te ronden. Deze motie is door de Kamer aangenomen. Minister Kuipers van Volksgezondheid, Welzijn en Sport heeft op 20 september 2022, Prinsjesdag, extra geld ter beschikking gesteld om de bouw van Pallas in de Pettense duinen mogelijk te maken. Het betreft een bedrag van € 30 miljoen voor het jaar 2022, aangevuld met een jaarlijks bedrag van € 129 miljoen voor de jaren daarna. Met de toezegging kan het bouw– en ontwerpteam de stap maken van het inmiddels afgeronde basisontwerp naar de voorbereiding van de bouw. De ondersteuning is echter niet groot genoeg om de bouw in zijn geheel te bekostigen. Naar verwachting zal de regering het komende voorjaar een besluit nemen over de rijksbijdrage aan de resterende investeringskosten. Met het thans toegezegde geld kan de bouwfase alvast van start gaan. De werkzaamheden betreffen het bouwrijp maken en inrichten van de vestigingsplaats, naast het aanleggen van toegangswegen. Parallel hieraan vindt een marktconsultatie plaats voor het vinden van een gekwalificeerde hoofdaannemer. Deze consultatie gaat vooraf aan het aanvragen van offertes voor de bouw.

In juni 2022 is de vergunning voor Pallas aangevraagd. De Nederlandse vergunningverlenende instantie, Autoriteit Nucleaire Veiligheid en Stralingsbescherming (ANVS), heeft de vergunningaanvrage beoordeeld en op 15 februari 2023 de kernenergiewetvergunning verleend. Deze vergunning ligt ten grondslag aan de bouw en de latere bedrijfsvoering van Pallas. Voorts heeft Rijkswaterstaat de Waterwetvergunning voor de inname en lozing van koelwater afgegeven. Met deze twee vergunningen kreeg ook de vergunning in het kader van de Wet algemene bepalingen omgevingsrecht voor het bouwen van de gebouwen en koelwaterleidingen rechtskracht.

Pallas heeft meerdere doelstellingen. Allereerst uiteraard de productie van medische radio-isotopen, die thans nog met de zestig jaar oude Hoge Flux Reactor (HFR) gebeurt. Meer dan tien miljoen mensen in binnen– en buitenland krijgen jaarlijks een behandeling met radio-isotopen uit Petten. Het gebruik van deze isotopen voor diagnostiek komt het meest voor, maar dat voor therapie, jaarlijks ruim tweehonderdduizend patiënten, groeit het hardst. Namelijk met 8% per jaar. Ons land heeft met deze aantallen het grootste marktaandeel van alle landen ter wereld. Pallas is ook van belang voor het technologisch onderzoek op het gebied van de kernenergie. Dat betreft onder andere materiaalbestralingen en splijtstofonderzoek voor nieuwe typen kernreactoren. Vanwege de HFR heeft ons land een internationaal vooraanstaande positie op dit gebied. Dankzij dat onderzoek zal Pallas bijdragen aan de verbetering van de kennis over kernenergie in ons land. Voorts is Pallas van belang voor de instandhouding van de werkgelegenheid in de kop van Noord-Holland. Als Pallas straks in bedrijf is, dan zijn daar  zestienhonderd hoogwaardige banen mee gemoeid. Tenslotte is Pallas de wegbereider voor de nieuw te bouwen kerncentrales, die de regering de komende jaren wil realiseren. Dat betreft onder andere aspecten als kwaliteitsborging, toezicht en vergunningverlening.

Meer informatie:
https://zoek.officielebekendmakingen.nl/kst-33626-22.html
https://www.tweedekamer.nl/kamerstukken/moties/detail?id=2022Z22977&did=2022D49610
https://www.tweedekamer.nl/kamerstukken/brieven_regering/detail?id=2022Z17342&did=2022D36665